Bizantski vojni zapovjednik Manijak

[Imotski]

Arbanasi, njihovo poreklo i dolazak u Srbiju, prema manje poznatim dokumentima

Narod koji mi Srbi nazivamo Arbanasima, stranci Albancima, a oni sami sebe nazivaju Šćipetarima, poreklom je sa Kavkaza. U antičkom vremenu bila je poznata jedna zemlja na Kavkazu pod imenom Albanija. Tako su je nazivali stranci, ali ne i njeni stanovnici, baš kao i danas ovu Albaniju. Savremenu Albaniju njeni stanovnici nazivaju Šćiperija. Albanija na Kakvazu nalazila se na istočnim padinama ove planine, između Kaspijskog mora i vrha Kavkaza. Sa njene južne strane počinjala je od Apšeronskog Poluostrva, na kome se nalazi savremeni azerbejyanski grad Baku. Severno od Albanije nalazila se zemlja Alana, severozapadno su bili Iberi, a zapadno i južno od Albanije nalazili su se Jermeni. Južni deo te antičke Albanije pripada danas Azerbejyanu, a severni deo Rusiji. Postojao je jedan grad pod imenom Albana na obali Kaspijskog mora između savremenih gradova Divičija i Derbenta. Po imenu ovog grada zemlja u njegovom zaleđu dobila je ime Albanija.

Jedino po čemu je ta stara Albanija bila poznata jesu veliki i opasni psi, takozvani kavkaski ovčari. U vreme kada je Aleksandar Veliki osvajao Aziju pred njega je izašao neki vladar Albanije i poklonio mu jednog velikog psa. Kavkaska Albanija je bila jedna vrlo krševita i siromašna zemlja pa kao takva nije privlačila osvajače.

U osmom veku Arapi su zaposeli zemlje oko Kaspijskog mora i iza Kavaza. Tamošnje domorodačko stanovništvo su preveli u islam i vodili sa sobom kao pomoćne čete u borbi sa hrišćanima. Na Sredozemnom moru vođene su česte borbe između Arapa, kao predstavnika islama i Romeja, (Vizantije) kao predstavnika hrišćanstva. Arapi su oteli od Romeja veći deo Sicilije i jedan deo južne Italije, pa da bi ojačali islamsko stanovništvo u ovim zemljama doveli su jedan deo stanovništva iz kavkaske Albanije. Arapsko osvajanje Sicilije trajalo je dugo vremena od 827. do 878. godine. Sicilija je podeljena na dva dela, islamski deo i hrišćanski deo, pa otuda i naziv Dve Sicilije. Hrišćani su bili potisnuti u severoistočni deo ostrva. Vizantija je na tome delu ostrva držala znatne vojne snage. Vizantinci su uspeli da preotmu od Arapa jedan deo ostrva i tu su zatekli islamizirane Albance. U većini slučajeva vratili su ih ponovo u hrišćanstvo.

Vizantija je, 1042. godine, napala Srbiju i poslala svoje dve vojske kroz Epir, duž primorja. Tadašnji mladi car Srbije, Vojislav, satro je u dve bitke vizantijsku vojsku. Ovaj težak poraz u ratu sa Srbijom izazvao je nerede u Carigradu. Vizantijski vojni zapovednik na Siciliji, po imenu Đorđe zvani Manijak, odlučio se na pobunu sa željom da uzme vlast u Carigradu. Ukrcao je svoju vojsku na lađe i jedan deo Albanaca koje je uzeo sa sobom kao pomoćne čete. Oni su sa sobom vodili i svoje žene i decu. Sa tom šarenom vojskom iskrcao se u Draču marta meseca 1043. godine. Kako je Srbija tada bila u ratnom odnosu sa Vizantijom, Manijak je računao bar na neke srpske simpatije. Manijak je doveo sa sobom samo jedan mali deo Albanaca, većina njih je ostala na Siciliji i u južnoj Italiji. Svi su vremenom pokršteni i italijanizirani, tako da se kod njih danas zadržalo samo sećanje na njihovo poreklo. To sećanje na njihovo albansko poreklo zadržalo se više kod onog dela ljudi koji su se odselili iz Italije u Ameriku, nego kod onog dela koji je ostao u Italiji.

Posle iskrcavanja u Draču Manijak je krenuo sa svojom vojskom u pravcu Carigrada. Vizantijska vojska, koja je ostala verna svojoj vladi, presrela je Manijaka kod Dojranskog Jezera i tu je došlo do velike bitke u kojoj je Manijak poginuo. Posle njegove pogibije preostala njegova vojska se predala. Vizantinci su primili Manijakove vizantijske vojnike, ali ne i strance, Albance. Ovi nisu mogli da se vrate natrag niti su imali kud da idu, našli su se kao brodolomnici na tuđoj zemlji. Molili su Srbe da im dozvole da se nasele negde u planinama gde bi mogli da žive od stočarstva, pošto su oni inače bili po tradiciji stočari. Srbi su im dozvolili da se nasele u brdovitom predelu oko mesta Rabana koji se nalazio severoistočno od Elbasana, u podnožju planine Jablanice. To je bio jedan opusteo i gotovo nenaseljen predeo. Albanci su gajili stoku i za sebe i za Srbe i to je bilo njihovo zanimanje u Srbiji kroz ceo srednji vek.

Po Rabanu mi smo ih nazivali Rabanasi, odnosno Arbanasi, kako ih i danas zovemo. Stranci su ih zvali Albancima i to iz dva razloga. Zato što su znali njihovo poreklo iz kavkaske Albanije i zato što su sa njima došli prvi put u dodir na predelu Beligrada ispod Tomora. Beligrad su Latini nazivali Albom, što je prevod njegovog srpskog imena na latinski jezik. Turci su ih nazivali Arnautima, što na arapskom znači - „oni koji se nisu vratili.„ Oni se stvarno nisu vratili, ostali su u Srbiji. Sami Arbanasi nisu za sebe upotrebljavali ni jedno od tih imena, oni se nazivaju Šćipetari, asvoju zemlju Šćiperija. Na njihovom jeziku reč šćipe ili škipe znači krš, brda ili komove. Šćipetar se može prevesti na srpski jezik sa Brđanin. Austrougarski pisci su, krajem 19. i početkom 20. veka, namerno davali pogrešno tumačenje značenja imena Šćiperija, umesto zemljom brđana, nazivali je „zemljom orlova„. To je trebalo da pred svetom da Arbanasima neko plemenitije poreklo njihovog narodnog imena.

Glavni svedok dovođenja Albanaca u Srbiju, od strane Đorđa Manijaka, bio je savremenik tih događaja, vizantijski viši državni činovnik i istoričar Mihailo Ataliota. On je opisao događaje u Vizantiji od 1034. do 1078. godine. U njegovom delu Albanci se uzgredno pominju od 9 do 20 stranice.(1)

(1) Michael Attaliota: Historia, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae. Impensis ed. Njeberi, Bonnae

http://www.srpsko-nasledje.co.yu/sr-...rticle-01.html

http://hem.passagen.se/serbnade/karta2.gif

[Zavelim]

Na njihovom jeziku reč šćipe ili škipe znači krš, brda ili komove. Šćipetar se može prevesti na srpski jezik sa Brđanin.

Škipe je isto što i škripina ili škrapa, prastara dinarska riječ, pukotina u vapnencu, sinonim za krš zabilježena u mnogo dalmatinskim mikrotoponima i tu je još od pradavnih vremena. Što će reći da Rambo opet priča gluparije.

[Imotski]

Manijak se iskrcao u Draču:

[Zavelim]

Laž, manijak se iskrcao u Splitu i od tada Dinu Dvorniku srce stalno jače tuče tika-tak tika-tak ...

[Magor]

Zavelim kaže:
Škipe je isto što i škripina ili škrapa, prastara dinarska riječ, pukotina u vapnencu, sinonim za krš zabilježena u mnogo dalmatinskim mikrotoponima i tu je još od pradavnih vremena. Što će reći da Rambo opet priča gluparije.

Ovo nisam znao. Dosada sam mislio da riječ shqiptar (šćiptar) znači orao.

[Zavelim]

Ja to mislim i sad. Nego zajebajem Ramba i njegovu tezu da znači kamenjare. Jer ako znači kamenjare tek onda je Albancima dokazana autohtonost pošto takva riječ postoji od davno kod nas u Dalmaciji.

Zavelim kaže:
Laž, manijak se iskrcao u Splitu i od tada Dinu Dvorniku srce stalno jače tuče tika-tak tika-tak ...